Skriuwlab, it begjin
- 24 december 2021
Moedfearren
24 december 2021Moedfearren
Ut en troch hingje se, dy moedfearren fan my. Doe’t ik miende dat ik it nije jier ynstappe soe sûnder de help fan de fysio om’t ik nei alle operaasjes, renovaasjes en frustraasjes safier wie dat dat koe. It koe net. It kin net. Want: corona.
Sûnt corona yn it lân is gean ik noch nei twa adreskes: myn masseur om de lea wat soepel te hâlden en de fysio dy’t my yn ‘e sportskoalle helpt om myn kondysje op peil te krijen, en, ek hiel belangryk, de balâns wer te finen. Want dy wie, doe’t de triedsjes fan de lêste knibbel trochsnien wiene hielendal fuort. Sûnt dizze hjerst doarde ik wer te fytsen. Mar doe kaam corona.
Ik begûn te hoastjen, fielde my net goed, makke in testôfspraak en ja hear: posityf. Ik warskôge de masseur en de sportskoalle en de famylje en makke my soargen. Binnen in wike, it wie op in freed, sei ik: ‘Ik kin hast net mear, dit is net goed.’ Fan de âldste soan mocht ik in saturaasjemeter brûke dy’t fier ûnder de 90 stie. En fan de tiid yn it sikehûs op La Palma wist ik dat dat net doogde. Ik makke in ôfspraak mei de húsdokter, dy’t wat sei oer kwetsber en sa en deselde jûn lei ik, nei ûndersiken yn it MCL, yn it Martinisikehûs yn Grins. Ik soe der 11 dagen bliuwe, doe mocht ik wer nei hûs.
It foel net ta, thús, en noch net. Ik moat bewust sykhelje, oars wurd ik wer benaud. As de sinne in bytsje skynt kuierje ik wat oer it plein hinne en wer. Ik lês wat, breidzje ris in toer en doch in spultsje. Mar, wat foar my hiel bysûnder is, soms lis ik op bêd te lizzen, wurch te wêzen, sûnder gedachten. In ADHD-holle stiet noait stil ommers! No wol.
Oare jierren yn desimber skriuw ik de plannen op foar it nije jier, it boek of de boeken dêr’t ik oan wurkje sil, want o, dy holle fol ideeën! Dy moat leech! Dit jier gjin plan mar hoop. Dat it my foar it seisde jier slagje sil myn kondysje en de balâns werom te krijen. Boeken komme yn 2022 op it twadde plan, al sil der yn it foarjier in jeugdboek yn it Nederlânsk útkomme. Dêr moat ik noch mei oan ‘e slach yn jannewaris en dan moat ik skerp wêze. Of sa skerp mooglik. En oars as Pippy – dy’t dat net sein hat -, sis ik: ‘Ik ha it earder dien, dus ik wit dat ik it kin.’
Ik winskje jim moaie krystdagen ta, en alle goeds en sûnens foar 2022. En mochten jim der ferlet fan ha: moedfearren. Want foardatst it witst, kinst se noadich ha.
- 22 oktober 2021
In nije dei, in nije wei
22 oktober 2021In nije dei, in nije wei
Noait te âld om te learen ek al hie dit fansels folle earder kind. Mar ik koe it sûnder, oant no. Krekt myn earste PPP makke en opstjoerd. Power Point Produkt.Foar de lessen op de AMS, hjir hast om ‘e hoeke, yn novimber.2 x 2 oeren Havo 2 en 2 x 2 oeren TL2 yn it ramt fan de Ferhaletún: hoe skriuwst in ferhaal?Oer it bouwen fan in feest (mei tûkelteammen) yn plm. 500 wurden.En oer ferskillende perspektiven foar ien ferhaal. Sa as Sis my wa’t ik bin en it Nederlânsktalige jeugdboek dat kommende maitiid ferskynt. - 5 oktober 2021
Berneboekewike 2021 en mear!
5 oktober 2021Berneboekewike 2021 en mear!
It is wer berneboekewiketiid. Fansels hie ik graach op sjou gien by skoallen lâns om foar te lêzen en te fertellen. It leafst út It Ferbeane Boek om’t dat in echt boek is om yn in boekewike te lêzen. Of yn fakânsjes, of… No ja, wannear net? It is spannend, it is fantastysk, grappich en wolst trochlêze oant it út is. Mar nei skoallen ta gean sit der noch net yn, myn enerzjy sit yn trenen, kuierjen, fytsen (as it net te hurd waait) en skriuwen. Want ja, der komt wer in boek oan, mar net yn it Frysk. Dat stiet letter yn ‘e plenning.
Likegoed, wat soe ik graach wer ris op in skoalle sjen wolle, al wie it no en dan mar in oere! Leafst op in skoalle hjir yn de buert, sadat myn man gjin sjauffeur hoecht te boartsjen (al docht er dat mei leafde) om’t ik mysels rêde kin. Mar soks is treffen fansels.
En it treft! Nei de hjerstfakânsje bin ik útnoege om 2 kear 2 oeren les te jaan oan twa twadde klassen fan de AMS, in vmboTL klasse twa en in havoklasse twa, yn it ramt fan meartaligens. It is in projekt, Proeftún, mei as doel de learlingen oan it skriuwen te krijen, om harren op it paad fan de ferhaleskriuwer te wizen. Dat elk it kin, mar hoe dan? Wat binne de tûkelteammen, hoe krigest spanning, hoe learst dyn personaazjes kennen? En kin dat yn 2 kear 2 oeren? Nee, dat net, mar juf Idske Bangma jout tips yn de lessen dat ik der net bin. Nei fjouwer wike sil immen mei oare kreative gaven lessen jaan foar in presintaasje of … dat is in ferrassing, om it ferhaal oan oaren troch te jaan.
Doe’t ik jierren lyn, yn triennen, ôfskied naam fan myn lesjouwende taken op skoallemienskip Piter Jelles hie ik wier nea betinke kind dat ik nochris, 20 jier letter!, werom foar klassen yn it fuortset ûnderwiis stean soe. Om it oer myn eigen boeken te hawwen en oer ferhalen, oer skriuwen! Dêrom ha ik dizze berneboekewiken geduld om’t ik wit dat der wat moais yn it fet sit.
Likegoed heiten, memmen, pakes, beppes en masters en juffers, gean nei jim pleatslike boekhannel en keapje in boek foar de bern, foar de jeugd. Ha de bern gjin nocht om te lêzen? Lês foar, dat is foar elk in feest. In berneboekfeest!
- 23 juni 2021
Simmer 2021
23 juni 2021Simmer 2021
Dizze simmer wurdt oars as de foarigen. Dit jier gjin operaasje mear yn it sicht, allinnich fierdergean mei oefenjen en kondysjetrenen. It giet boppe ferwachting! Op fakânsje gean ik net, mar in simmer dy’st foar in grut part trochbringst yn Gaasterlân komt aardich yn ‘e buert.
Foardat ik my yn it sjalet deljou, gean ik earst op besite by in tal skoallen. In pear wike lyn ha ik in lêzing jûn, fia Teams, oan in havoklasse fan de AMS. De learlingen hiene allegearre in fraach betocht, se hiene ‘Wês net bang mar wol foarsichtich’ lêzen, dat harren lesoere wie samar om. Se fûnen it moai en ik ek; de technyk wurke gelokkich en al fernimst troch it skerm minder fan de réaksjes fia it skerm, om my kin it wolris wer.
Op de twadde skoalle wie ik skriuwsterbeppe fan beppesizzer Silke. Har skoalle Eigenwijs woe my ek graach fia Teams yn de klasse talitte, dat ik begjin al aardich betûft te wurden. Beppesizzer fûn it fan te foaren freeslik spannend! (ik ek). De technyk liet it earst ôfwitte, mar de klasse wie sa benijd nei wat Silke har beppe te fertellen hie, dat se dêrnei fol oandacht harken. Silke kaam letter stuiterjend thús om’t se it allegearre prachtich fûn hiene. Boppedat hiene alle bern in eksimplaar fan It ear fan Sven krigen!
In oare beppesizzer, Marije, wurket yn de lêste wiken foar de simmerfakânsje oan it téma ferhalen en dan komt in ferhalebeppe ek wol fan pas. De juf wol my it leafste yn it echt ha mar ik ha noch mar ien prik hân en bin wat foarsichtich. Dêrom sil it plakfine yn it gymlokaal fan de kleuters sadat der ôfstân is. Foar Marije is it in ferrassing, se wit fan neat. Ik lês yn alle gefallen foar út ‘De Bonsterkes’ want it ferhaal oer falle mei de fyts barde foar myn eagen op de camping mei dizze beppesizzer dy’t no yn groep 3 sit. Dan witte de learlingen daliks hoe’t ik soms oan ideeën kom.
Nei de lêste skoalle sil ik oare wike, dat is yn Drachten. Dêr kom ik op in poadium te sitten, foar de ôfstân, en sil ik, yn it ramt fan de Fryske wike, fertelle en foarlêze oer en yn It Ferbeane Boek. De Schrijverscentrale belle my hjirfoar en dat makket it ekstra moai omdat ik sa it leafst nei skoallen ta gean. It regelwurk is foar de Schrijverscentrale en ik jou de lêzing, workshop of wat der mar frege wurdt.
Dêrnei kin ik my deljaan yn myn sjalet en wurkje oan ien fan de boeken dy’t my yn ’e holle sitte. It binne trije! Hooplik rinne se inoar net foar de fuotten, ien foar ien liket my it bêste ta.
Ik winskje jim in noflike simmer ta, út of thús, mei of sûnder sport op tv, mar as it heal kin mei in protte boeken, dan is it altyd goed.
Nei de simmer sil ik it hjir ha oer de berneboekewike, want o, wat soe ik graach op skoallen fertelle oer lêzen en skriuwen. Wa’t wis fan in besite wêze wol, kin no ek al kontakt opnimme mei de Schrijverscentrale.
- 27 maart 2021
It Ferbeane Boek, verrassing!
27 maart 2021It Ferbeane Boek, verrassing!
Je hebt een boek in je hoofd, een Frysk kinderboek. Niet gek, want het wemelt in je hoofd van Fryske berneboeken. Het moet een boek vol fantasie worden en als je begint, heb je eigenlijk geen idee waar je aan begint. Maar het Letterenfonds gaf je een projectsubsidie, dus die zien het wel zitten en jij hebt zin om dit boek te schrijven.
Er is een maar, al ben je dat gewend. Waar het met het boek precies heengaat weet je niet, waar het met jezelf naar toegaat ook niet. Er staan operaties te wachten, en je denkt dat het gaat om de tweede heup. Net als in het boek, verrast het leven je, in dit geval met twee operaties, twee nieuwe knieën. Dat betekent naast pijn veel oefenen en revalideren. Heb je dan nog tijd en energie om een boek te schrijven?
Het blijkt wonderwel te werken, als je er met je heupen of je knieën doorheen zit, is er het boek, is er de vreugde want er is fantasie. Veel! Over het jongetje dat nog steeds niet leest maar zijn zusje van zes inmiddels wel. Dat hij bij de buurman een heel oud boek, met een zilveren slot erop, ziet dat hem wenkt: lees mij, lees mij. Huh? Een boek dat hij wil lezen? Als hij het op wil pakken komt de boze buurman binnen die hem toesnauwt dat dat boek voor hem verboden is! En dus wil hij hoe dan ook dat boek lezen! Zijn buurmeisje Feyza wil hem helpen om dat boek in handen te krijgen en toch te leren lezen, wel zo handig. Maar waar is het sleuteltje? En als hij het heeft gevonden en het in het slot steekt, klapt de deur van de kamer dicht zodat Feyza er niet bij kan zijn als hij het boek ingezogen wordt, weg van Feyza, de buurman, zijn ouders en zijn zusje; dan wacht hem een echt leesavontuur. Gelukkig is hij niet altijd alleen, want de hond en de kat waar hij over leest, Smycht en Skarlún, helpen hem. Hoe? Tsja, er zit maar een ding op: lezen!
Het boek komt uit, er is geen mens die het ziet: coronatijd, winkels dicht. Zo jammer! Je kunt wel janken, het is een boek om te lezen, voor te lezen, over te werken, te lachen en zelf je fantasie aan het werk te zetten. Dan komt er een reactie: wat een geweldig boek, ‘Je zit meteen mee te puzzelen, spannend, fris, fijn, een heel fijn boek! Ik wil er 80 van hebben om er kinderen mee te verrassen, om het ze te laten lezen en erover te werken!’
Precies waar jij van droomde! Ze bestelt die 80 stuks bij de uitgever en mailt tot slot het volgende: ‘Ik hoop vurig dat er een Nederlandse vertaling van komt, want het is natuurlijk hét boek over lezen en creatief schrijven, het is bijna een leerlijn in zichzelf, en een must have voor bijvoorbeeld Schoolschrijvers om bij kinderen leesvaardigheid, woordenschat en creatief denken te vergroten.’
Ik ben benieuwd en blij: wat zullen die 80 kinderen zeggen?