2023: uithuilen en
2024: opnieuw beginnen
Nu de kerstkaarten vol goede wensen binnenkomen overleg ik met mezelf wat ik zal doen. Dochter Margryt heeft al kerstkaarten en -zegels voor me gekocht, schoondochter Tineke wil de enveloppen wel schrijven. Wat zit er dan van mij bij? Alleen een naam.
Dat is niet wat ik wil, ontdek ik als ik de kaarten doorneem. Er zijn familieleden, vrienden, kennissen, die me vragen hoe het gaat na dit eerste zware jaar, die hopen dat het steeds wat beter zal gaan en die aannemen dat de kinderen en kleinkinderen er voor me zullen zijn, zeker deze feestdagen. Moet ik die afserveren met Prettige Kerstdagen en een Gelukkig Nieuwjaar? Ik vind van niet.
Omdat ik weet dat mijn website zeer regelmatig wordt gelezen als er een nieuw stukje op staat doe ik het dit jaar zo. Ik app of mail dit naar iedereen die ik anders zou schrijven zodat wie het leest van alles op de hoogte is.
2023 was een jaar van rouw, niet alleen omdat ik vanaf eind 2022 alleen verder moest, maar ook omdat mijn lijf nog steeds niet was hersteld van covid, met alle klachten die je erover hoort of leest. Dat had consequenties.
- Ik moest afscheid nemen van Luca omdat ik hem niet voldoende uit kon laten. Bovendien had hij zijn logeeradres toen ik langdurig ziek was volledig geaccepteerd. En dat was wederzijds. Zelfs zo dat hij, als hij hier nog eens kwam, mij volkomen negeerde. Dat deed pijn! Wat was het stil zonder een levend wezen om me heen.
- In de zomervakantie ging ik een week naar Noord-Brabant omdat mijn Koerdische pleegdochter zou trouwen. Toen de dag daar was, was ik te moe om naar haar feestadres te rijden. Jammer. Meer dan jammer!
- Die hele zomer kostte het rijden naar Gaasterland, naar mijn schrijfchalet, me teveel energie en moest ik besluiten dat het beter was om hem te verkopen. Ik had de handen vol aan het onderhoud van mijn huis en tuin, dat wil zeggen om het te regelen. Bovendien had ik het chalet ooit gekocht om in alle rust te kunnen schrijven omdat de kinderen toen pubers waren. Nu had ik immers voor iedere dag van de week een aparte schrijfruimte als ik dat zou willen.
- Het punt was: ook voor schrijven, meer dan dit soort stukjes, was die ruimte er niet in mijn hoofd. Ik was te moe voor creatieve gedachten.
Was het dan allemaal leed? Nee zeker niet, er lukten ook dingen!
- In het begin van het jaar ruilde ik mijn veel te grote Berlingo in voor een kleine Karl, een automaat, waardoor ik weer meer zelfvertrouwen kreeg om er met de auto op uit te gaan. Al kreeg ik ook steeds meer last van mijn rug; met een klein autootje geregeld over tig verkeersdrempels rijden was daar mogelijk debet aan. Dus terug naar de garage waar een Citroën C4 naar me stond te lonken. Het rijden werd een feest, binnen 2 weken was de rugpijn over en reed ik met plezier en zonder pijn.
- Omdat ik een levend wezen om me heen zo miste, loste ik dat op door een rode vrouwtjespoes te verwelkomen. Ik noem haar Foekje en ze is inmiddels zeer geliefd op mijn social media waar ik geregeld foto’s of filmpjes met Foekje deel. Ze groeit als kool, ze is watervlug, net als Foekje Dillema waar ik haar naar noemde (ze passen allebei niet in een hokje) en ze is vooral heel speels en nieuwsgierig.
- In november kon ik mijn cursus weer geven: ‘Proaza skriuwen foar bern’ in Tresoar. Ook al ben ik er een week stuk van, ik doe het zo graag! Vertellen over schrijven, over mislukkingen en over het winnen van prijzen, over spannend schrijven en met gevoel, over je personage leren kennen zodat het geen bordpapieren iemand is, om de cursisten te zien groeien en zich verbazen, ach, alles wat met leren en schrijven heeft te maken!
Soms had iets verdrietigs toch een goede kant. Zoals de inrichting van mijn werkkamer en mijn eerste verdieping mogelijk is gemaakt omdat ik mijn chalet verkocht.
Het was een jaar met uithuilen om wat voorbij was en toch steeds weer opnieuw beginnen. Dat had ik niet gekund zonder hulp van veel lieve mensen die ik niet op ga noemen, al wil ik wel vooral mijn kinderen en kleinkinderen dankzeggen dat ik altijd weer op hen terug kan vallen. Soms met praktische zaken, soms om mijn ei te leggen als ik eens woest of verdrietig was.
Af en toe denk ik aan het dankwoord dat ik sprak na de crematie van Johan, hoe ik meteen door had waar en wanneer ik hem het meeste zou missen. Al moest ik al doende merken dat de dingen die zo vanzelfsprekend waren, dingen overleggen waar ik mee zat, af en toe heerlijk leunen tegen dat vertrouwde lijf, zijn zware stem die ik soms in gedachten nog hoor, het wachten op iemand die thuiskomt, er niet meer zijn. Nu zal ik vooral moeten uitvinden hoe ik verder ga met een post covidlijf en -hoofd, zodat ik dat boek, dat ene boek!, plus al die andere, nog kan schrijven.
Eerst vier ik kerst zonder kerstboom, Foekje is te gek op klimmen, op lampjes en schitteringen, met af en toe kinderen en kleinkinderen die hier niet alleen komen eten maar ook komen helpen, en volgende week oud en nieuw.
Ik wens jullie een nieuw jaar met liefde, licht en schitteringen en altijd weer opstaan als je gevallen bent.