Ynterview Ensafh

Yn de tiid fan de Simke Kloostermanpriis, maaie 2016, ha ik de noadige ynterviews jûn. Doe’t de fraach fan Ensafh lêstendeis kaam om in ynterview, wie ik ferbaasd, der wie ommers gjin nijs. Op myn fraach wêr’t it oer gean soe, wie it antwurd: oer dyn oeuvre en oer De Skoalskriuwer.

Oer De Schoolschrijver kin ik altyd wol fertelle, om dat oeuvre moast ik laitsje. Neffens my bin ik krekt mei skriuwen begûn, sûnt ik oars net mear wurkje! Fansels wit ik dat ik in oantal boeken skreaun ha, mar it fielt oars. It earste jier moast ik op gleed komme en dêrnei kaam de drokte fan de priisútrikking derby. Gelokkich krige ik yn juni in skriuwopdracht fan Lês No, dêroer letter mear, en dat trune my oan om echt wurk fan it skriuwen te meitsjen. Soms wol it foar gjin meter, dat heart derby. Soms moat ik gewoan trochskriuwe, ek al wit ik dat it net echt goed is. Mar foardatst skrasse kinst, moatst it earst skreaun ha. Der is gjin ôflieding fan wurk fan bûten.

Hjir earst it grutte ynterview fan Ensafh. Mei foto’s. Sjoch op Ensafh. Ast dat lêzen hast, witst omtrint alles fan my.

Einlings: fakânsje!

Nei in lange wurksimmer, dêroer letter oait ris mear, levere ik de manuskripten yn dy’t ik dwaan woe en koe ik op fakânsje. Al jierren gean ik mei skoansus op stap, om’t de man, rêchtechnysk sjoen, net fierder komt as Drinte of Texel. Hy past leaver op hûn en hurd.

Let op de sneontemiddei kamen we oan yn Bretagne, dêr’t ik in húske hierd hie. It is in húske fan Nederlânske eigners dy’t mei oaren in ekoparkje hawwe mei in stik as wat tige ferantwurde húskes. Wy waarden ferwolkomme troch de frou dy’t it netsjes en skjin hâldt, en skjin is it! Se liet ús der yn en de gjalpen wiene net fan de loft. Wat grut! Wat moai! Wat in keuken! Twa badkeamers! Wy learden dat eko net krap en sunich hoegde te wêzen. De bêden wiene opmakke en dêr makke ik fuort gebrûk fan, ynein fan de lange reis. We hiene ûnderweis de alderneedsaaklikste boadskippen dien om’t ik miende dat yn Frankryk op snein de supers ek in part fan de snein iepen wiene. Foar jûns wie in brochje genôch.

De sneintemoarn fleach foarby, mei allegearre moaie ûntdekkingen yn en om it hûs en wy soene te boadskipjen. Skoansus frege foar de wissichheid in buorfrou/eigenaresse en dy fertelde dat wy krekt te let wiene, yn Frankryk binne de winkels sneintemoarns iepen. En op iten hoegden we ek net te rekkenjen, tsjin de tiid dat wy by in fatsoenlike ytgelegenheid wiene, kamen wy der net mear yn. Dêrfoar moasten wy te fier ride, sei se.

En sa begûnen wy de fakânsje mei in biddelronde: fan de iene buorfrou krigen wy ôfbakbroadsjes, bio fansels, en fan de oare bio-aaien, in pot sop, slaad en tomaten. Dochs giene wy op sjou om in yttinte, it makke ús net sa folle út wêr, wat en hoe, as it mar waarm wie! Wy rieden en rieden, nergens wie de oantsjutting fan in restaurant te sjen, heechút fan in bar dy’t sletten wie. De snein is famyljedei, hiene de dames al ferteld.

Mar dochs! Wy rieden foarby in bar dy’t iepen wie, der fris útseach en dêr’t minsken wiene. ‘Ho! Stop!’ rôp ik en skoansus skeat nei de kant. De auto parkeard en op nei de Bar. It wie, yn ús eagen, in kafetaria, de minsken wiene freonlik en behelpsum en setten ús al gau in hearlike plat du jour foar. In oerke letter koene we werom nei ús hûs. Jûns ieten wy fan de ôfbakbôle, de oare moarn ek en sa, mei tank oan de dames fan de oare húskes, ha wy it earste wykein oerlibbe.

De restaurants, dêr’t wy eins hinne moasten, wiene de saneamde ‘betere restaurants’ dêr’st reservearje moatst en dêr’st mear as 50 km. foar ride moatst. Oan de kust, grif, en wy sitte yn it binnenlân. As wy ris yn dy hoeke komme, dan is dat bêst, al sille wy der net foar reservearje. Wy nimme graach genoegen mei minder, want lekker is it dochs wol. Mar meastal komme wy amper de doar út, sa genietsje wy fan alles. Nachts brâne der gjin lampen bûten, want dat is net eko mar ljochtfersmoarging, en dus binne de nachten hjir donker, yn en yn swart, op in inkele stjer nei. Ta rêst komme slagget grif yn dit geweldige hûs en syn omjouwing.

Utrikking Simke Kloostermanpriis 2016

Freed 20 maaie wie it safier: de útrikking fan de Simke Kloostermanpriis 2016. Wylst de gasten nei de Petrustsjerke yn Twizel giene, hiene wy noch even tiid yn it hûs fan Simke om yn de kunde te kommen mei ûo boargemaster Gerben Gerbrandy en deputearre Sietske Poepjes. It hie in drokke wike west mei oandacht yn de Fryske kranten, op woansdei yn it FD en op de deis fan de útrikking yn de LC. Moai skreaune stikken dêr’t ik in protte reaksjes op krige. Sa as: ‘Hat Hanneke in koaikerhûntsje? Dat sei ús mem. Wy hawwe ek ien!’

Tsjin trijen setten wy ôf om efkes letter yn in moai folle tsjerke oan te kommen. Myn man en ik mochten plak nimme yn de hearebanken by de pommeranten. (oftewol de Bobo’s) De boargemaster ferwolkomme elk en iepene mei in stikje skiednis oer Simke Kloosterman. Dêrnei mochten Elske en Jitske foarlêze út ‘Trettjin dagen om in spetterjend feest te organisearjen’. De beide famkes kamen fan myn skoallen dêr’t ik dit jier as Skoalskriuwer bin. Se liezen prachtich en helder foar, gjin sprút benaud! Njonken harren, yn de hearebanken oan de oare kant, sieten klasgenoaten dy’t as echte sjoernalisten in ferslachje makken foar harren skoalkranten.

Tusken twa muzykoptredens yn fan Ella and Her Man, mei swingende sang en gitaar/trompet, wie de feitlike priisútrikking. As earste lies foarsitter Sigrid Kingma it sjueryferslach foar. Se fertelde dat it in hiele put wurk west hie om in winner út te kiezen. Uteinlik wûn myn boek, al wie de sjuery net sa wiis mei it uterlik derfan. Deputearre Sietske Poepjes mocht, nei har speech, de priis útrikke en dat barde bepaald spetterjend! Se lange my, behalve in prachtich bosk blommen, in grutte soartemint tonne oer, moai ynpakt yn pompebledsjepapier. Doe’t se it deksel der ôfhelle, wie it as ûntplofte de boel: in konfettykanon! Ut de tonne kaam in grutte, feestlike ballonneballon sweevjen dêr’t, doe’t de ballon heger en heger gie, in moai fersierde sjek oan hinge! Fantastysk! As útsmiter krige ik in boekje, spesjaal foar my makke troch Baukje Scheppink. In keunstwurkje!

De boargemaster woe Ella en Her Man wer sjonge litte, mar ik wie sa frij om mysels earst it wurd te jaan. Wy wiene sa bot yn ‘e stimming! Ik hie wakker op dit tankwurd omstind, mar harke dochs goed nei myn bern dy’t sein hiene: ‘Meitsje der mar gewoan in ADHD-speech fan, mem, dat past it bêste. By it boek en by mem.’ En sa wie it fansels. Doe’t ik útsprutsen wie, mocht de muzyk wer. Al hie de boargemaster noch in ferrassing: der waarden cupcakes omparte, sadat wy al harkjend lekker ite koene. De cupcakes wiene net allinnich lekker, se seagen der ek prachtich út, hielendal yn de styl fan it boek. De muzyk makke it feest kompleet.

Boargemaster Gerbrandy wie dy middeis in betûfte oan-inoar-prater; oan ‘e ein fertelde hy dat de resepsje in eintsje fierderop wie, yn it hûs en de tún fan Simke Kloosterman. Dêr waard it noch wakker gesellich mei hapkes, út De Fryske Petiele fan Simke, en drankjes en waard ik bedoarn mei blommen, boeken en noch folle mear. It wie in bysûndere en superspetterjende priisútrikking!

Simke Kloostermanpriis 2016

Boargemaster Gerbrandy fan Achtkarspelen belle foar de twadde kear. Ik wie net thús, myn man naam op. De boargemaster tocht dat er it myn man ek wol tafertrouwe koe. ‘Jo frou mei in spetterjend feest organisearje,’ wie it boadskip. ‘Trettjin dagen om in spetterjend feest te organisearjen is it winnende boek.’

Ik hie it net ferwachte. ‘Echt?’ frege ik. ‘Echt wier?’

It wie gjin grapke en stadichoan begriep ik it. Ik ha de Simke Kloostermanpriis wûn. Foar de twadde kear! Trettjin dagen om in spetterjend feest te organisearjen is it bêste Frysktalige berne/jeugdboek fan de ôfrûne trije jier! Ik waard bliid. En blider. En alderferskuorrendst bliid! Want dit boek betsjut in protte foar my. It boek dat oer in puberfamke giet dat net wit dat se ADHD hat. Har broerke blykt it wol te hawwen en dêr binne in protte problemen mei. Mei har net. Hoewol… der giet wol it ien en oar fout yn har libben.

Dizze wike hearde ik oer in famke fan 15 dat folslein mei harsels yn de knoop siet. Mem wie der sa mei oan dat se fûn dat it bern mar nei in tuchthûs moast. Styfmem naam mei it famke de papieren troch foar in ADHD-ûndersyk, sa as Marike yn it boek dat docht mei Peter, har broerke. De heit hie Trettjin dagen (yn de Nederlânske fersy) al oantúgd foar it famke, as kado.

Ik hâld net fan boeken mei in boadskip, mar se meie wol ergens oer gean. Dit boek giet ergens oer. En no hat it in priis. Ik bin bliid, foaral no’t ik it fertelle mei! De útrikking is op 20 maaie yn it tsjerkje fan Twizel.