Een nieuwe lente!

Het is precies 7 weken geleden dat ik mijn tweede nieuwe heup kreeg. Omdat het de tweede was, wist ik wat me te wachten stond en als ik niet zo’n naar jaar met longenleed had gehad, had ik er meer naar uit- dan tegenop gekeken. Nu niet echt: mijn lijf had me zo in de steek gelaten, hoe zou dat deze keer gaan? Maar ik had me goed voorbereid, me suf getraind op de sportschool, dus aan mijn conditie kon het niet liggen.

Ik hoefde de operatiedag niet lang te wachten, dat wil zeggen in de zaal. Eenmaal in het ‘voorgeborchte’ wel. Er waren veel mensen die lagen te wachten op hun operatie, er klonken bliepjes, gepraat en andere geluiden. Af en toe loeide een alarm dat voor veel prikkels zorgde zodat ik toch wat nerveus begon te worden. ‘Kan dat ding niet uit?’ vroeg ik, doelend op het alarm. ‘Beter van niet,’ zei de verpleegkundige. ‘Dat is uw bloeddruk.’ O.

In de operatiekamer was de sfeer opperbest, net als de vorige keer. Een broeder vond mijn roze bril geweldig, de chirurg vertelde dat zijn kinderen hem na het voorlezen van De Bonsterkes Heity-skijtie noemden. Grinnikend onderging ik de ruggenprik waarna ik in vreemde bochten werd gelegd. De muziek ging aan (‘Dat wil ik niet horen,’ riep ik, waarna het roesje zijn werk deed) en toen ik wakker werd, zat de heup er in.

De eerste nachten waren vreselijk, vooral het op de rug liggen, maar de verzorging was prima. De derde dag mocht ik naar huis waar het hoog-laagbed klaar stond. Ik las en rustte, deed eens een puzzeltje op de iPad, keek soms tv, oefende steeds een beetje langer en vaker en na twee weken stapte ik op de hometrainer. Even weg uit mijn hoofd, heerlijk! Het krukwandelen ging beter en na een paar weken ontdekte ik dat ik geen pijn aan mijn benen en liezen meer had. Want altijd renden de ratten van mijn middel via de heupen naar mijn enkels om mijn tenen nog even aan te vreten; bovendien had zich langs de spier van knie naar lies een knikkerbaan met gigantische knopen ontwikkeld. Het was weg. En het is nog steeds weg! 

Sinds kort loop ik zowel binnen als buiten zonder krukken, ook de trap op en af, is het bed vandaag opgehaald en Buurtzorg niet meer nodig. Omdat het zo fantastisch gaat, volgens manlief loop ik weer met ‘swing’, krijg ik de neiging alles zelf te doen en dat kan nog niet. Want alles is inspannend: douchen en (voeten) afdrogen, sokken aantrekken, schoenen aandoen, trap op en af. Bij een kind op visite, heel gezellig maar (achteraf) toch te lang. Afgelopen vrijdag ging ik voor het eerst met de fysio naar de sportschool en wat ik allemaal kon! De abductor was altijd lijden en nu een eitje; ik voelde geen pijn en kon het met gemak een beetje zwaarder. Nu mag ik één keer per week alleen sporten en vrijdags met de fysio om te kijken hoe het gaat en wat ik meer kan doen. De grote valkuil heet (natuurlijk) Balans…

Ik was blij, al zat ik met een probleem. Mijn hoofd was zo bezig met revalideren en herstellen dat er geen verhalen meer inpasten. Terwijl ik voor 1 april iets in moet leveren! Gelukkig was oudste kleinkind Thijs van acht bereid om beppe een handje te helpen. Hij keek iets verder dan het huis met ‘gers op it dak’ en gaf mij de tip waardoor ik verder kon. Als het lukt, schrijf ik iedere dag een stukje, zodat mijn hersens weer leren wat werken is. 

Eindelijk een nieuwe lente waar ik naar uitkijk. Schrijven, wandelen en fietsen in Gaasterland, ik kan niet wachten!

2018: tegen de stroom in

2018 zou een prachtig jaar worden, met de Culturele Hoofdstad vlakbij, weer lesgeven aan mijn Schoolschrijversschool in Twizel, naar La Palma gaan voor twee weken zon, het Aksjeboek foar bern schrijven en voor de zomer zou ik de tweede nieuwe heup krijgen. Ik had er zin in! 

Het jaar zette fantastisch in: met een virus dat als een vlo iedere week een ander deel van het lijf aandeed. Omdat niks hielp, nam ik een poosje rust en knapte zowaar op, zodat ik toch naar La Palma kon gaan. Daar werden we enthousiast begroet door stormen en stortbuien en na een paar dagen werd ik ziek; ik belandde met een longontsteking in het ziekenhuis, waar ik prima en liefdevol werd verzorgd. Al in het ziekenhuis had ik door dat het nog lang zou duren voordat ik beter zou zijn en moest ik ‘mijn’ school afzeggen. De bitterste pil van het ziekenhuis! Na acht dagen was ik ‘fit to fly’ en kon ik met schoonzus, die me iedere dag had bezocht, nog een avond genieten van een prachtige zonsondergang, heerlijk eten en een gitarist die zoete liedjes speelde en zong. Het werd een onvergetelijke avond en het was een bijzondere vakantie. De zusters, broeders en dokters in het ziekenhuis zal ik nooit vergeten! 

Eenmaal thuis knapte ik niet op, en zolang de longen niet in orde waren, kon ik de nieuwe heup op mijn buik schrijven. Er volgden onderzoeken, in Leeuwarden en later in Nieuwegein, en na een zomer wachten was de conclusie dat het een zelden voorkomende bijwerking van een van mijn antidepressiva was. Ik kreeg andere en groeide als kool, ook een bijwerking, ik kreeg weer andere en werd een tikkeltje labiel. Ondanks het gekwakkel schreef ik het Aksjeboek, het was mijn vrolijke steun in bange dagen. Linda de Haan illustreerde het prachtig en na de presentatie gingen we drie weken samen op schoolbezoek om te vertellen en voor te lezen uit het boek. Het was een feest om dat met Linda te doen. Daarna was mijn stem weg en ik weer ziek. 

In november, toen ik me wat beter voelde, ging ik op naar de sportschool om aan mijn conditie te werken in verband met de komende nieuwe heup. Ik begon met drie keer per week een half uur, en halverwege december sportte ik wekelijks drie keer een uur. Intussen heeft de orthopeed een datum geprikt, 30 januari, de longarts heeft haar zegen gegeven en als de anesthesioloog hetzelfde doet, kan het dan ‘heve’.

Toch was het jaar niet allemaal drama: in april werd ons vijfde kleinkind geboren, Fardau Anna, een wolk van een famke en in de zomer lukte het me om in Gaasterland naar het Mirnzer klif te fietsen. In november kon ik toch bij het verjaardagsfeest van Dolf Verroen zijn en half Facebook ontmoeten! We maakten er een paar dagen Scheveningen van en genoten. Al was het appartementje wel driehoog in een hotel zonder lift! Gelukkig lag er dikke vloerbedekking op de treden, dus ik kon halverwege uitrusten.

Nu werk ik weer aan een boek en plan niet verder dan 30 januari. Ik ben blij dat ik kan schrijven, zelfs in het ziekenhuis schreef ik door, want op papier en in mijn gedachten kan ik alles wat ik in het echt niet kan. Ik ben dapper, bekijk alles met humor en zelfrelativering, doe dingen die ik nooit eerder deed, ben schurk en held tegelijk en geniet daarvan. Dat blijf ik zeker doen. 

Voor allen een goed 2019! Sûnens!

Dolf Verroen 90 jaar!

Vandaag wordt Dolf Verroen 90. Gefeliciteerd lieve Dolf! Ik hoop dat je er nog lang bent en liefst in deze conditie! Het is niet iedere schrijver gegeven om tot op deze leeftijd zeer regelmatig boeken te produceren. Maar Dolf doet het, ieder jaar minimaal een boek.

Ergens in de vorige eeuw, klinkt lang hè?, leerde ik Dolf kennen. Bij het FLMD in Leeuwarden zou hij een cursus kinderverhalen schrijven geven. Ik had er al meer cursussen gevolgd, tot Bouke Oldenhof, de cursusleider, zei dat ik nou maar eens echt een boek moest schrijven, maar de combinatie kinderverhalen en Dolf Verroen was onweerstaanbaar. Dus gaf ik me op en ik was de enige niet. We hadden een gezellig groepje en we schreven ons de vingers blauw. Tussen het schrijven door vertelde Dolf over zijn schrijversleven. Dat kon hij als geen ander en dat kan hij nog.

Na de cursus hielden we contact. We deelden soms uitgevers, en lief en leed, ik las wat Dolf schreef en Dolf mijn producten. Dolf was kritisch en eerlijk; van ‘Wês net bang, mar wol foarsichtich’ zei hij dat dit op alle scholen voor voortgezet moest worden gelezen. ‘Je moet het vertalen, Hanneke, dit moeten alle kinderen in heel Nederland lezen.’ Helaas dachten uitgevers er anders over en dat was jammer, maar de gedachte dat Dolf het goed vond, en met hem meer, troostte mij. Als hij een boek minder geslaagd vond, zei hij het ook: ‘Dit is slecht, Hanneke, dit is gewoon een slecht boek!’ Slik. Tien minuten later: ‘Het is echt een slecht boek.’ ‘Ja Dolf, dat had ik de eerste keer al begrepen.’

We schreven samen Time-out, een jeugdroman. Wat was het spannend om te doen! Na de eerste mails die ik van hem terugkreeg, vroeg ik me af waar Dolf in vredesnaam naartoe wilde. Wij sprongen samen in het diepe en zwommen af en toe ieder een kant op. Hoe verder we kwamen, hoe spannender het werd, want we wilden niet voor elkaar onderdoen! Tijdens de redactierondes was ik zeer onder de indruk van Dolfs werklust en energie. Had ik er maar een fractie van, dacht ik als ik uitgeteld naar huis reed.

Dolf is mijn leermeester, hij heeft me aangemoedigd de schrijver te worden die ik nu ben. Hij is altijd bereid een collega verder te helpen, voelt zich nooit verheven. De keer dat hij me ontzettend heeft geholpen, ik vermoed dat hij het zelf niet eens weet, is toen ik ruim negen jaar geleden viel. Binnen een paar weken was mijn innerlijk woordenboek verscheurd en mijn creativiteit weg. Een diepe depressie volgde, ik kon niet meer schrijven en mijn ideeënbron was in één keer weg. Het bleek een whiplash te zijn. In 2010, ruim een half jaar later, kwam Dolfs Prinsessenboek uit, met sprookjes over prinsessen. Ik las het en genoot, maar ontdekte dat ik een sprookje miste: De prinses in de put. Ik begon te schrijven, over een luie maar nieuwsgierige prinses die wilde weten hoe diep de put was en er zelf in viel. Dat deel was zomaar klaar. Maar toen! Hoe kreeg ik haar er weer uit? Het heeft bijna een halfjaar geduurd voordat ik het wist en toen kon ik haar er weer uit schrijven. Ik kon het weer! Ik durfde weer! En het klopte, volgens de psychiater die me gedurende die moeilijke tijd begeleidde. Dank voor je prinsessen, Dolf!

Lieve Dolf, ik hoop dat je nog veel boeken mag schrijven en dat je nog lang mag genieten in jullie heerlijke huis in Sint Nyk, het dorp waar ik opgroeide. Dat je vele lunches mag maken, samen met Gerard natuurlijk, waar je vele vrienden graag aanschuiven. Op naar de 100! Liefs, knuffels en een dikke tút!

Foto’s: Haye Bijlsma van Tresoar.

Afscheid (voorlopig) van De Schoolschrijver

Al weken hikte ik er tegenaan: het afscheid van ‘mijn’ schooltje in Twizel. De school waar ik me het eerste jaar zo op mijn gemak had gevoeld en waar het tweede jaar zo anders was. Ik sprankelde niet, zei de directeur na de derde les. Hoe kwam dat toch? Ik had geen idee, maar merkte het zelf ook. Misschien omdat ik de kinderen dit jaar wilde laten schrijven over feiten? Teveel feiten, te weinig fantasie? Ik ging terug naar de fantasie en de vreugde bij de kinderen was er weer. Met groep 7 en 8 bezochten we Tresoar en deze feiten spraken de kinderen bijzonder aan. Ik was alleen maar moe en niet lekker. Gelukkig zou ik op vakantie gaan naar La Palma en dan kwam ik opgeladen terug, vertelde ik het team.

De vakantie verliep anders dan mijn voorpret beloofde: we werden verwelkomd door storm en stortbuien en na een paar dagen werd ik ziek. Ik belandde in het ziekenhuis om pas 8 dagen later toestemming te krijgen naar hus te gaan. Al snel, toen ik daar lag, had ik door dat ik niet meer les in Twijzel zou kunnen geven. Te ziek, te zwak. Het enige moment dat de tranen hoog zaten, was toen ik De Schoolschrijver mailde dat ik een dubbele longontsteking had en niet meer terug zou kunnen keren naar school.

Eenmaal thuis bleek die longontsteking hardnekkiger te zijn dan gedacht; volgens de artsen op La Palma, prima ziekenhuis trouwens, lag er iets dat er al langer zat aan ten grondslag. In Leeuwarden deelden ze na uitgebreid onderzoek die mening. Vorige week zei de longarts dat ze me doorverwees naar het ziekenhuis in Nieuwegein, waar ze gespecialiseerd zijn in longen. Ik wacht af, mijn gedachten jojoden van Nieuwegein naar Twizel.

Deze week was het zover. Op woensdagochtend, mijn schoolschrijfochtend, bracht mijn man, gebombardeerd tot mantelzorger en chauffeur, me naar Twizel. Natuurlijk had ik een traktatie mee. Het liefst had ik nog iets leuks met de kinderen gedaan, maar ik durfde het niet. Ervaring heeft me inmiddels geleerd dat ik van het ene moment op het andere compleet instort. Dus moest ik energie spreiden. Moeilijk hoor, als je daar anders zo enthousiast voor de klas staat!

Groep 3/4 viel stil toen ik binnenkwam. ‘Hanneke!’ hoorde ik fluisteren. Juf zette de stoel voor de groep en ik begon te vertellen wat ik had beleefd. Natuurlijk maakte ik het wat spannender, maar niet te. Zelf hadden de kinderen ook wat meegemaakt, ze waren op schoolreisje geweest naar de Wildlands bij Emmen. Daar mochten ze later een verhaal over schrijven in tweetallen. Maarrrr, had juf gezegd, niet op de gewone manier, maar op de Hannekemanier. En alle kinderen begrepen precies wat juf bedoelde. Ze schreven over een reisje waar het allemaal net wat anders en spannender toeging. Tevreden verliet ik het lokaal, mijn tijd hier was niet voor niets geweest. De kinderen, de chips nog knisperend in hun mond, wuifden me na.

Groep 5/6 was enthousiast: ‘Hanneke!’ Ze haalden me binnen alsof ik Sinterklaas was en wilden precies weten wat er nou was gebeurd, daar op dat Spaanse eiland. De sirene van de ziekenauto loeide toen we over de bergen scheurden en schoonzus voorin genoot. ‘Ooooh,’ riepen de kinderen, ‘zat ze te genieten?’ Juf dacht dat het ziekenhuis wel anders zou zijn dan in Nederland, vast smeriger en slechter! ‘Nee juf, het was fantastisch! De verpleegsters en broeders zagen eruit alsof ze regelrecht uit de wasstraat kwamen!’ De kinderen vroegen zich af of er dan misschien een boek in zat. Jazeker, het verhaal zit al in mijn hoofd. Het moet alleen nog opgeschreven worden. Maar of dat ‘m wordt… De klas nam zingend afscheid van me: Hanneke bedankt, Hanneke bedankt! Ik voelde mij een oude voetbaltrainer die het veld verliet.

Groep 7 en 8 waren bezig met van alles en nog wat, werden uit diverse ruimtes gehaald. Wat waren ze gegroeid! Het liep tegen de pauze, het zou allemaal wat korter moeten, en ik vertelde. Ook dat ik het moeilijk vond om hen zo ‘in de steek te laten’ en dat ik blij was dat de laatste les, het bezoek aan Tresoar, zo’n ‘útsetter’ was geweest. ‘Onvergetelijk,’ zei juf. De kinderen namen afscheid door me om de beurt een hand te geven en me te bedanken. Sommigen stoer, anderen verlegen, allemaal lief.

Nog even tijdens de pauze napraten met het team, onder het genot van een flink stuk slagroomtaart, en daarna op naar de kleuters. Jammer genoeg heb ik daar niet vaak kunnen zijn, maar ze hadden, net als de kinderen van groep 3 en 4, wel vast een ‘priuwke’ van het Aksjeboek dat eind september uitkomt, gehad. Ze kijken ernaar uit!

Ik keek terug en was blij dat we zo afscheid hebben genomen. Helemaal toen ik twee dagen later nog brieven en tekeningen van groep 5 en 6 met de post kreeg. Hartverwarmend! Twizel houdt een speciaal plekje in mijn gedachten. De vrolijke trolley gaat voorlopig naar de zolder; eerst moet ik beter worden.

Aantekeningen van mijn vader op 10 mei 1940

Op Hemelvaartsdag 3 mei 1940 verhuisde mijn vader van Gaasterland, Friesland, naar Roermond. Hij werd onderwijzer en woonde in een kosthuis boven een winkel. Na een week was het Pinkstervakantie en zou hij met de trein naar Friesland reizen. Een andere kostganger, vertegenwoordiger, waarschuwde hem dat het niet veilig was. Duitsland had een groot leger vlakbij de Nederlandse grens liggen en de vertegenwoordiger dacht dat het wel eens op een oorlog kon uitdraaien.

Mijn vader vervolgde:

Mijn vader overleed op 10 mei 2000.

Ik mis hem.