Een andere tijd / in oare tiid
Op mijn website schrijf ik af en toe stukjes: over boeken die verschijnen, over ziekenhuizen als ik daar mag ‘logeren’ – de laatste keer is bijna een jaar geleden toen ik in het Martiniziekenhuis lag met Covid. Ik schreef over van alles maar zelden, misschien nooit schreef ik over degene die mogelijk maakte dat ik bleef schrijven ondanks alles wat ik meemaakte aan operaties, revalidatie en ten slotte aan long Covid: mijn echtgenoot Johan. Hij remde me af als ik te snel wilde, hij moedigde me aan als ik het niet meer zag zitten, hij bracht me naar waar dan ook om een cursus te kunnen geven, een collega te bezoeken of een lezing te geven, hij was mijn eerste lezer, hij was mijn stille kracht.
Hij was… want onverwacht overleed hij toen hij bezig was met de laatste klusjes aan mijn schrijfchalet voor de winter. De sleutel zat al in het slot, het gas was afgesloten en het enige wat hij nog moest doen was het wc-raampje sluiten. Daar is hij gevonden door de plaatselijke politieagent toen ik rond ging bellen omdat hij niet thuiskwam. Helemaal alleen was hij niet, Luca zat naast hem. Het hart dat in januari al een opdonder had gehad, was er nu helemaal mee gestopt.
Het werd een rare week waarin de kinderen, de kleinkinderen en ik, gesteund door familie, buren, vrienden, collega’s een mooi afscheid voor Johan maakten, op zo’n manier dat we nog even het gevoel hadden dat hij heel dicht bij ons was, ook al wisten we beter. Hij was opgebaard in Goutum, waar de kamers namen hebben. Zijn kamer heette Greide en wat kon er toepasselijker zijn. De dichtregels bovenaan de rouwkaart, uit ‘Heit’ van Tiny Mulder, refereerden eraan:
“it wetter skittere
de greide wiuwde
doe’t heit troch ’t lânskip ried
en it foargoed ferliet”
Tiny Mulder
Eigenlijk was het vanzelfsprekend dat de mensen bij het afscheid werden verwelkomd door weidevogels alsof het een vroege lenteochtend was. De kinderen, de kleinkinderen, een zus van Johan vertelden over hun heit, skoanheit, pake en broer afgewisseld met een gedicht, muziek en foto’s die illustreerden wie hij was en wat hij voor hen had betekend. Het was een warm en persoonlijk afscheid van een man die er niet van hield om in het middelpunt te staan maar liever anderen in de schijnwerpers zette. Daar kon hij intens van genieten.
Ik wilde het zelf afsluiten om allen te bedanken die er deze dagen voor ons waren. Omdat ook op de social media velen met ons meeleefden en lieve woorden schreven, en geloof me, kaarten en lieve teksten helpen zo, dat dit dankwoord ook voor hen is bedoeld.
Bêste freonen, kunde, famylje, leave bern en bernsbern,
Sa skokt as wy wiene troch it ûnferwachts ferstjerren fan Johan, sa oandien wiene wy daliks troch al it meilibjen dat wy ûnderfûnen. Dat meilibjen fernimme wy no wer. It makket ús dúdlik, ek troch alle kaarten en leave wurden, dat Johan troch gewoane oandacht foar minsken, in praatsje, in hân opstekke, yngripe as yn syn eagen wat net gie sa’t it moast, belje mei de gemeente as der in lampe net brânde of mei Omrin as it âld papier net ophelle wie, dat it wurdearre is. Datselde omtinken hie er foar ús bern en bernsbern en ek dat seach ik de ôfrûne dagen werom. Hoe’t elk fan harren roude op syn of har eigen wize, hoe’t de oaren dat inoar gunden. Hoe’t de bernsbern mei harren fiven fol konsintraasje en earnst syn kiste moai fersierden en by it ôfskied sa harren bêst dogge om te lústerjen en te sjen nei alles dat oaren fertelle oer pake. Jim pake dy’t jim allegear mear as ien kear op ‘e knibbel hie om foar te lêzen. Jim sille him misse en jim heiten, memmen, mama en papa ek.
Ik sil him misse om’t er myn anker wie en ik syn hobby, ik sil no en dan flink út de bocht fleane as ik dat anker mis. Ik fernim no al dat ik faker rikke moat, yn it hok lizze in protte dingen op syn hichte. Mar de bern, de bernsbern en ik hoopje dat jim ús de kommende tiid ek stypje en helpe wolle as der wat te heech leit of te swier foar ús is.
