In vrijheid kunnen schrijven
Onlangs viel de catalogus van de White Ravens, de 200 witte raven van de Europese jeugdliteratuur, door de bus. De Bonsterkes, the Bonsma Family, stond er ook in, ongetwijfeld mede dankzij de vrolijke tekeningen van Linda de Haan. Zoveel mooie boeken, in alle vrijheid geschreven.
Wij leven bijna 75 jaar in vrijheid. Wij mogen schrijven wat we willen, we mogen de meest fantastische of kritische verhalen, sprookjes en boeken schrijven die we willen en als we er geen uitgever voor vinden, mogen we het zelf uitgeven en verspreiden.
Uitgevers, als je die hebt, lopen zich het vuur uit de sloffen om de boeken in hun fonds ook in verre buitenlanden uitgegeven te krijgen. De boeken die wij hier in vrijheid schrijven, worden zo wereldwijd verspreid.
De laatste dagen liet een vraag mij niet los. Voor mij is het een theoretische vraag, aangezien ik denk dat mijn witte raaf De Bonsterkes niet meteen de wereld verovert, maar toch, ik stelde mij de vraag: wat zou je doen als je uitgever belde en jubelde: ’Moet je horen, een uitgever in China wil The Bonsma family uitgeven, is dat niet geweldig?’ De uitgever had vast al dollartekens in zijn ogen! Zou ik dan de moed hebben om te zeggen: ‘Nee, doe maar niet, het bewind staat me niet aan?’
Want als ik in China zou wonen, zou ik de boeken mogen schrijven die ik wil? In de taal die ik wil? Zonder bang te hoeven zijn in een van de heropvoedingskampen terecht te komen die doen denken aan de concentratiekampen van ruim 75 jaar geleden?
Gisteravond kwam het antwoord bij Nieuwsuur. De 20-jarige Alerik, nu wonend en studerend in Nederland, vertelde over zijn vader die kinderboekenschrijver is. Daardoor is zijn vader iemand van aanzien en met invloed binnen de Oeigoerse gemeenschap. Voor de Chinezen reden om hem op te pakken en in een heropvoedingskamp te stoppen. Al weet Alerik dat zijn vader hard wordt aangepakt als hij onwelgevallige dingen zegt, hij zwijgt niet.
Als Alerik aandacht vraagt voor de situatie van zijn vader, van zijn volk dat moet worden gehersenspoeld, kunnen wij, als collega’s van Aleriks vader daar dan zo aan voorbijgaan? Of komen wij voor hem op? En hoe dan? Heeft een petitie zin, heeft het Letterenfonds daar contacten of zijn er andere mogelijkheden? Kan IBBY iets doen of kunnen wij als kinderboekenschrijvers laten weten dat voor een schrijver vrijheid het grootste goed is? Want wie weet hoeveel witte raven er in China zouden kunnen vliegen!
